Definicja
Ocena obciążenia pracą fizyczną
Każda wykonywana praca wiąże się z obciążeniem biologicznym organizmu ludzkiego. Obciążenie pracą fizyczną to zaraz po obciążeniu psychicznym, jeden z dwóch elementów składających się na ogólne obciążenie pracą pracownika. Wydatek energetyczny to ilość energii cieplnej produkowanej przez organizm podczas wykonywania czynności roboczej. Jest jednym z podstawowych elementów określających ciężkość pracy fizycznej na stanowiskach roboczych.
Mianem wysiłku fizycznego określa się pracę mięśni szkieletowych wraz z całym zespołem towarzyszących jej czynnościowych zmian w organizmie. Jednak w każdej pracy fizycznej występuje pewne obciążenie psychiczne związane z zaangażowaniem procesów myślowych i ośrodkowego układu nerwowego.
Analiza obciążenia fizycznego składa się na weryfikację stopnia obciążenia dynamicznego oraz statycznego. Obciążenie dynamiczne wiąże się z aktywnością ruchową, natomiast obciążenie statyczne z długotrwałym napięciem mięśni – np. przy zajmowaniu długotrwałej, wymuszonej pozycji ciała. Ogólnie obciążenie fizyczne określa się wydatkiem energetycznym wyrażanym w kcal lub kJ.
Jaki wpływ na zdrowie człowieka ma obciążenie pracą fizyczną?
Zmęczenie fizyczne wiąże się ze zredukowaniem efektywności i wydajności pracownika. Poza tym zwiększa ryzyko wypadków przy pracy.
Do podstawowych objawów zmęczenia należy wyczerpanie organizmu, pocenie się, pogorszenie koordynacji ruchowo-wzrokowej, zaburzenia koncentracji.
Skrajne zmęczenie pracą fizyczną może nieść poważne zagrożenie dla zdrowia, a nawet życia pracownika.
Normy
Normy i zapisy prawne określające przeprowadzane pomiary obciążenia pracą fizyczną:
Podstawą szacunków obciążenia pracą fizyczną przeprowadzanych przez laboratorium ENVILAB-EKO są zapisy prawne:
- Rozporządzenie Ministra Pracy i Polityki Społecznej z dnia 14 marca 2000 r. w sprawie bezpieczeństwa i higieny pracy przy ręcznych pracach transportowych. DzU 2000 nr 26, poz. 313; DzU 2000 nr 82, poz. 930; DzU 2009 nr 56, poz. 462.
- Rozporządzenie Rady Ministrów z dnia 24 sierpnia 2004 r. w sprawie wykazu prac wzbronionych młodocianym i warunków ich zatrudniania przy niektórych z tych prac. DzU nr 200, poz. 2047; DzU 2005 nr 136, poz. 1145; DzU 2006 nr 107, poz. 724.
- PN-EN 1005-5:2007 Bezpieczeństwo maszyn – Możliwości fizyczne człowieka – Część 5: Ocena ryzyka dotycząca czynności wykonywanych z dużą częstością powtórzeń (oryg.). Wprowadza: EN 1005-5:2007.
- PN-EN 1005-4+A1:2009 Bezpieczeństwo maszyn – Możliwości fizyczne człowieka – Część 4: Ocena pozycji pracy i ruchów w relacji do maszyny (oryg.). Wprowadza: EN 1005-4:2005+A1:2008.
- PN-EN 1005-3+A1:2009 Bezpieczeństwo maszyn – Możliwości fizyczne człowieka – Część 3: Zalecane wartości graniczne sił przy obsłudze maszyn (oryg.). Wprowadza: EN 1005-3:2002+A1:2008.
- PN-EN 1005-2+A1:2010 Bezpieczeństwo maszyn – Możliwości fizyczne człowieka – Część 2: Ręczne przemieszczanie maszyn i ich części. Wprowadza: EN 1005 2:2003+A1:2008.
- Rozporządzenie Rady Ministrów z dn. 28 maja 1996 r. w sprawie profilaktycznych posiłków i napojów.
- Rozporządzenie Rady Ministrów z dnia 10 września 1996 r. w sprawie wykazu prac szczególnie uciążliwych lub szkodliwych dla zdrowia kobiet. Dz.U. Nr 114, poz.545, z 2002 r. Nr 127, poz.1092.
- Rozporządzenie Rady Ministrów z dn. 24 sierpnia 2004 r. w sprawie wykazu prac wzbronionych młodocianym i warunków ich zatrudniania przy niektórych pracach.
- Ustawa z dnia 19 grudnia 2008 o emeryturach pomostowych.
