Definicja
Pomiary pola elektromagnetycznego
Pola elektromagnetyczne są czynnikiem fizycznym powszechnie występującym w środowisku pracy i życia człowieka. Wytwarzanie pól elektromagnetycznych jest nierozerwalnie związane z wykorzystywaniem energii elektrycznej oraz łącznością bezprzewodową.
Pole elektromagnetyczne to stan energetyczny przestrzeni wokół ładunków elektrycznych, charakteryzowany przez dwie wielkości wektorowe: natężenie pola elektrycznego i natężenie pola magnetycznego.
Pole elektryczne powstaje na skutek oddziaływania sił pomiędzy obiektami naładowanymi elektrycznie. Pole magnetyczne występuje wokół ładunków poruszających się (tzn. tworzących prąd elektryczny) lub przy magnesach trwałych.
Jaki wpływ na zdrowie człowieka ma pole elektromagnetyczne?
Pole elektromagnetyczne jest powszechnie obecne w środowisku pracy oraz życia człowieka z powodu wykorzystywania energii elektrycznej i łączności bezprzewodowej. Dlatego ludzie nieprzerwanie podlegają jego oddziaływaniu.
Skutki takiej ekspozycji dla bezpieczeństwa i zdrowia zależą m.in. od częstotliwości, poziomu, czasu oddziaływania i rozkładu przestrzennego pola elektromagnetycznego.
Elektrodynamicznym skutkiem bezpośrednim oddziaływania pola elektromagnetycznego na człowieka jest indukowanie w organizmie potencjałów elektrycznych, które wywołują prąd elektryczny oraz wydzielanie się ciepła. Podczas dostatecznie silnej ekspozycji indukowane w organizmie prądy mogą powodować stymulację centralnego i obwodowego układu nerwowego, a wydzielone w organizmie ciepło może spowodować wzrost temperatury tkanek – wewnątrz lub na powierzchni organizmu, najczęściej lokalnie.
Niekontrolowane narażenie na silne pola elektromagnetyczne może więc doprowadzić do uszkodzenia termicznego organizmu lub do niekontrolowanego (nieprawidłowego) działania układu nerwowego.
Pole elektromagnetyczne może wpływać na bezpieczeństwo i zdrowie ludzi również oddziałując pośrednio, na skutek modyfikacji funkcjonowania urządzeń pod wpływem zaindukowanych w nich prądów elektrycznych. Oddziaływanie takie może dotyczyć m.in. aktywnych implantów medycznych, takich jak: stymulatory serca i defibrylatory, implantowane lub częściowo implantowane pompy insulinowe czy implanty słuchowe.
W razie narażenia na bardzo silne pola elektromagnetyczne również funkcjonowanie implantów pasywnych (np. endoprotez i stentów naczyniowych) może być zagrożone wskutek oddziaływania termicznego zaabsorbowanej w implancie energii pól elektromagnetycznych.
W pewnych warunkach zaindukowane prądy przepływające podczas dotykania do metalowych obiektów mogą być znacznie większe niż prądy zaindukowane bezpośrednio w organizmie – zagrożenie takie jest określane terminem prądu kontaktowego.
Prąd kontaktowy może spowodować zarówno pobudzenie układu nerwowego, jak i skutki termiczne lub zakłócenia pracy urządzeń elektronicznych, w tym implantów medycznych.
Wyposażenie
Wyposażenie pomiarowe ENVILAB-EKO.
Laboratorium środowiska pracy ENVILAB-EKO do pomiarów pola elektromagnetycznego wykorzystuje kompleksową aparaturę pomiarową.
- Miernik WaveControl SMP3
- Sonda pomiarowa typ WPH-DC
- Sonda pomiarowa typ WP400
- Sonda pomiarowa typ WPF-3
- Sonda pomiarowa typ WPH60
Normy
Normy i zapisy prawne określające przeprowadzane badanie stężeń czynników chemicznych:
Pomiary realizowane są zgodnie z / Dokumenty odniesienia:
- Podstawy i Metody Oceny Środowiska Pracy 2016, nr 4 (90), s. 151 – 180
- Podstawy i Metody Ocen Środowiska Pracy 2016. Nr 4 (90) s. 91-150
- PN-T-06580-3:2002 EV-PB-15 wydanie 1 z dnia 18.12.2023 r.
Rozporządzenie Ministra Rodziny, Pracy i Polityki Społecznej z dnia 12 czerwca 2018 r. w sprawie najwyższych dopuszczalnych stężeń i natężeń czynników szkodliwych dla zdrowia w środowisku pracy Dz. U. 2018 poz. 1286 z poz. zm.
Rozporządzenie Ministra Rodziny, Pracy i Polityki Społecznej z dnia 29 czerwca 2016 r. w sprawie bezpieczeństwa i higieny pracy przy pracach związanych z narażeniem na pole elektromagnetyczne Dz.U. 2018 poz. 331
Rozporządzenie Ministra Zdrowia z dnia 2 lutego 2011 r. w sprawie badań i pomiarów czynników szkodliwych dla zdrowia w środowisku pracy. Dz.U. 2023 poz. 419
